Utrata zębów nie jest nieunikniona w miarę starzenia się organizmu. Tkanki – a więc i dziąsła – staja się mniej elastyczne, mniej odporne i delikatniejsze, jednak z medycznego punktu widzenia utrata zębów w miarę, jak się starzejemy, wcale nie jest nieunikniona, pod warunkiem że przestrzegamy zasad prawidłowej higieny jamy ustnej i regularnie kontrolujemy stan uzębienia u dentysty. Należy również odpowiednio dostosować rutynę i nawyki higieniczne, aby zniwelować wpływ starzenia się na dziąsła i zęby, np. poprzez stosowanie płynów do płukania jamy ustnej i szczoteczek międzyzębowych w celu usunięcia płytki nazębnej.
Stan dziąseł od 55. roku życia
Zwiększone ryzyko zapalenia dziąseł.
Począwszy od 55. roku życia ryzyko rozwoju zapalenia dziąseł wzrasta, ponieważ z wiekiem zmniejsza się wydzielanie śliny – co jest związane przede wszystkim ze słabym nawodnieniem – i wzrasta atrakcyjność pokarmów zawierających cukier. Ponadto osoby powyżej 55. roku życia przyjmują więcej leków niż osoby młodsze, a skutkiem ubocznym niektórych terapii lekowych może być nadwrażliwość zębów, zmniejszenie przepływu śliny lub obrzęk dziąseł. Ze względu na bolesne odczucia lub krwawienie podczas szczotkowania, osoby starsze rzadziej myją zęby lub robią to mniej skutecznie. Rozwój płytki i kamienia nazębnego nieuchronnie prowadzi do zapalenia dziąseł, które, jeśli nie jest leczone, może przekształcić się w chorobę przyzębia.
Recesja dziąseł.
Po 55. roku życia osoby starsze częściej cierpią z powodu recesji dziąseł: ich dziąsła cofały się przez lata na skutek palenia tytoniu, noszenia protez zębowych, nieumiejętnego szczotkowania zębów, rozwoju płytki nazębnej, a w związku z tym – źle leczonego lub nieleczonego zapalenia dziąseł. Recesja dziąseł nie tylko zwiększa ryzyko rozchwiania zębów, ale także zwiększa częstość występowania ubytków w korzeniach, który nie są pokryte szkliwem i dlatego są bardziej podatne na ataki bakterii. U osób starszych częściej występują ubytki korzeniowe, ponieważ wydzielają mniej śliny i spożywają więcej pokarmów zawierających cukier.
Stan dziąseł po 70. roku życia
Po 70. roku życia istnieją inne czynniki, które mogą prowadzić do utraty zębów:
- choroby neurodegeneracyjne sprawiają, że osoby starsze czasami zapominają o myciu zębów. Jeśli zapalenie dziąseł nie jest leczone, zwiększa się ryzyko choroby przyzębia.
- osteoporoza dotyczy wszystkich kości w organizmie, w tym kości szczęki, do której przymocowane są zęby. Gdy szczęka jest osłabiona, zęby rozluźniają się, a dziąsła zanikają w sposób nieodwracalny.
- ból stawów uniemożliwia osobom starszym skuteczne szczotkowanie zębów, ponieważ nie są one w stanie poruszać nadgarstkiem, podnieść ręki na wysokość ust ani utrzymać ruchu szczoteczki na tyle długo, by usunąć płytkę bakteryjną. To z kolei prowadzi do zapalenia dziąseł, a nawet choroby przyzębia, jeśli osoba nie udaje się do dentysty co dwa lata na zabieg czyszczenia zębów.
- Rak dziąseł, który pojawia się mniej więcej w wieku 62 lat, dotyka częściej mężczyzn niż kobiety i wydaje się być bezpośrednio związany z paleniem tytoniu. Zwykle zaleca się wtedy chirurgiczne usunięcie guza.