Rozwój choroby przyzębia

Paradontoza to stan zapalny przyzębia. Przyzębie składa się z dziąsła i przyczepu nabłonkowego, czyli części powierzchniowej, oraz z cementu, więzadła i kości wyrostka zębodołowego, czyli części głębokiej. To patologia, która rozwija się etapami, a jej następstwa są nieodwracalne. Klasyfikacja choroby przyzębia została zaktualizowana w 2017 roku ⁽¹⁾ w Chicago przez Amerykańską Akademię Periodontologii (AAP) i Europejską Federację Periodontologii (EFP). Nowa klasyfikacja umożliwia lekarzom i ogółowi społeczeństwa zrozumienie mechanizmu rozwoju tej choroby oraz stworzenie wspólnego słownika do opisywania jej objawów.

Jakie są poszczególne etapy choroby przyzębia?

Chorobę przyzębia należy leczyć w najwcześniejszym stadium, aby zapobiec postępom i wystąpieniu stadium zaawansowanego, które prowadzi do utraty zębów. Poprzednia klasyfikacja wyróżniała „przewlekłą” i „agresywną” chorobę przyzębia. Obecnie paradontozę stwierdza się na podstawie stadium i stopnia zaawansowania. 

Stopień zaawansowania choroby określa się na podstawie trzech kryteriów: ciężkości, złożoności i rozległości choroby. Niezależnie od stadium chorobę przyzębia traktuje się jako miejscową, gdy dotyczy mniej niż 30% zębów, i uogólnioną, gdy dotyczy ponad 30% zębów.

1. stadium choroby przyzębia

• Ciężkość: w 1. stadium, kiedy przeprowadza się sondowanie przyzębia, utrata przyczepu międzyzębowego, tj. głębokość między zębem a dziąsłem, wynosi od 1 do 2 mm. Alweoliza (tj. zniszczenie kości wyrostka zębodołowego) wynosi mniej niż 15% i nie doszło do wypadnięcia żadnego zęba.
• Złożoność: przede wszystkim utrata wysokości kości wyrostka zębodołowego. Głębokość kieszonek dziąsłowych (przestrzeni między dziąsłem a zębem) wynosi mniej niż 4 mm. Nie ma utraty tkanki podtrzymującej przyzębie lub występuje tylko klasa 1.

2. stadium choroby przyzębia

• Ciężkość: w 2. stadium utrata przyczepu międzyzębowego wynosi od 3 do 4 mm. Zniszczenie kości wyrostka zębodołowego wynosi od 15% do 33%, nie doszło do wypadnięcia żadnego zęba.
• Złożoność: głębokość kieszonek dziąsłowych wynosi mniej niż 5 mm. Zauważalna jest przede wszystkim utrata wysokości kości wyrostka zębodołowego. Nie ma utraty tkanki podtrzymującej przyzębie lub występuje tylko klasa 1.

3. stadium choroby przyzębia

• Ciężkość: w 3. stadium utrata przyczepu międzyzębowego wynosi 5 mm lub więcej. Zniszczenie kości wyrostka zębodołowego wynosi 50% lub więcej i doszło do wypadnięcia przynajmniej 4 zębów.
• Złożoność: głębokość kieszonek dziąsłowych wynosi 6 mm lub więcej. Szerokość kości wyrostka zębodołowego zmniejszyła się o co najmniej 3 mm. Utrata tkanki podtrzymującej przyzębie należy do klasy 2 lub 3.

4. stadium choroby przyzębia

• Ciężkość: w 4. stadium utrata przyczepu międzyzębowego wynosi 5 mm lub więcej. Zniszczenie kości wyrostka zębodołowego wynosi 50% lub więcej i doszło do wypadnięcia przynajmniej 5 zębów.
• Złożoność: głębokość kieszonek dziąsłowych wynosi 6 mm lub więcej. Szerokość kości wyrostka zębodołowego zmniejszyła się o co najmniej 3 mm. Utrata tkanki podtrzymującej przyzębie należy do klasy 2 lub 3. W przeciwieństwie do innych etapów choroby przyzębia ten etap wymaga rehabilitacji, czyli uzupełnienia brakujących zębów za pomocą implantów lub mostów.

Jakie są stopnie zaawansowania choroby przyzębia?

Stopnie zaawansowania choroby przyzębia określają szybkość jej postępów. 

Choroba przyzębia: stopień A

• Nie doszło do utraty przyczepu międzyzębowego, a kość wyrostka zębodołowego nie uległa zniszczeniu w ciągu ostatnich 5 lat. Procent alweolizy (utraty kości wyrostka zębodołowego) w najbardziej dotkniętym obszarze, podzielony przez wiek pacjenta, jest mniejszy niż 0,25.
• Pacjent nie pali papierosów.
• Pacjent nie choruje na cukrzycę.

Jeśli te kryteria są spełnione, mamy do czynienia z powoli postępującą paradontozą.

Choroba przyzębia: stopień B

• Utrata przyczepu międzyzębowego i utrata kości wyrostka zębodołowego w ciągu ostatnich 5 lat wyniosła mniej niż 2 mm. Procent alweolizy (utraty kości wyrostka zębodołowego) w najbardziej dotkniętym obszarze, podzielony przez wiek pacjenta, wynosi od 0,25 do 1.
• Pacjent pali mniej niż 10 papierosów dziennie.
• Pacjent jest chory na cukrzycę, a poziom hemoglobiny glikowanej wynosi u niego mniej niż 7%.

Jeśli te kryteria są spełnione, mamy do czynienia z umiarkowanie postępującą paradontozą.

Choroba przyzębia: stopień C

• Utrata przyczepu międzyzębowego i utrata kości wyrostka zębodołowego w ciągu ostatnich 5 lat wyniosła 2 mm lub więcej. Procent alweolizy (utraty kości wyrostka zębodołowego) w najbardziej dotkniętym obszarze, podzielony przez wiek pacjenta, wynosi ponad 1.
• Pacjent pali ponad 10 papierosów dziennie.
• Pacjent jest chory na cukrzycę, a poziom hemoglobiny glikowanej wynosi u niego 7% lub więcej.

Jeśli te kryteria są spełnione, mamy do czynienia z szybko postępującą paradontozą.

Źródła: (1) https://www.sfpio.com/images/Articles/PlaquetteGSK_NvlleCalssificationMalParo.pdf