Gingivitis

Uit een recente online enquête ⁽¹⁾ blijkt dat de Fransen weinig kennis hebben over gingivitis. Bijna één op de drie Fransen zegt namelijk te lijden aan gingivitis, het eerste stadium van tandvleesontsteking. Maar minder dan één op de tien Fransen gaat naar de tandarts als het tandvlees pijnlijk is en/of bloedt. Maar gingivitis is geen mondziekte die licht opgevat mag worden. Het kan niet alleen leiden tot parodontitis als het niet goed en snel wordt behandeld. Belangrijker nog, het kan een teken zijn van een ernstiger algemeen gezondheidsprobleem. Om op lange termijn voor uw gebit te zorgen en lang gezond te blijven, is het belangrijk te weten hoe u gingivitis herkent. Zo kunt u uw tandarts raadplegen en een vroegtijdige behandeling krijgen.

Wat is gingivitis?

Gingivitis is een ontstekingsziekte van infectieuze oorsprong. Dit is een plaatselijke ontsteking van het tandvlees. In de meeste gevallen wordt gingivitis veroorzaakt door de ophoping van tandplak op de tanden en onder het tandvlees. Bacteriën groeien in de plak en veroorzaken ontstekingen.
Bacteriën zijn van nature aanwezig in onze mond. Zonder het te weten, herbergt u ongeveer 10.000 soorten bacteriën in uw mond. En ze zijn met veel: onderzoekers schatten dat er 50 miljard bacteriën in onze mond schuilen. Meestal zijn die bacteriën onschadelijk voor het menselijk lichaam. Dit staat bekend als commensalisme, waarbij ons organisme en de bacterie naast elkaar bestaan zonder dat een van beide daar voordeel of nadeel van ondervindt. Sommige bacteriën zijn essentieel voor onze gezondheid. Zo helpen sommige bacteriën in onze mond bij het verteren van voedsel, terwijl andere ons beschermen tegen ziekteverwekkers. Deze symbiose is gunstig voor iedereen: de bacteriën helpen ons gezond te blijven, en wij bieden hun een habitat. Maar zoals vaak het geval is, het betere is de vijand van het goede: wanneer bacteriën zich vermenigvuldigen en beginnen te woekeren, raakt het natuurlijke evenwicht verstoord en ontstaan er ontstekingsziekten, waaronder gingivitis.

Wat zijn de symptomen van gingivitis?

Het is belangrijk te weten hoe u de tekenen van gingivitis kunt herkennen, zodat het zo snel mogelijk kan worden behandeld. De meest voorkomende symptomen van gingivitis zijn:

• bloedend tandvlees, dat ook erg rood is, terwijl normaal tandvlees roze is.
• zwelling van het tandvlees, dat glad wordt. Gezond tandvlees daarentegen ziet er korrelig uit, als de schil van een sinaasappel.
• de aanwezigheid van tandplak en/of tandsteen, zichtbaar met het blote oog.
• een slechte adem.

Welke factoren verhogen het risico op gingivitis?

Bepaalde factoren verhogen het risico op gingivitis: 

• roken : omdat roken de bloedvaten vernauwt, wordt de verwijding van de tandvleescapillairen ten gevolge van gingivitis niet opgemerkt en kan het pas in een later stadium worden behandeld.
• alcoholconsumptie : alcohol bestaat hoofdzakelijk uit suiker, en bacteriën voeden zich met glucose.
• stress : een sterfgeval, scheiding, professionele of persoonlijke problemen verlagen de weerstand van het immuunsysteem, waardoor bacteriën vrij spel krijgen om te groeien.
• overmatige consumptie van bepaalde voedingsmiddelen : zoete voedingsmiddelen, maar ook voedingsmiddelen die microlesies veroorzaken op het oppervlak van het tandvlees (zoals chips of bepaalde snacks).
• hormonale stoornissen : zwangerschap of menopauze veroorzaken hormonale veranderingen, die het tandvleesweefsel veranderen. De puberteit en bepaalde periodes van de menstruatiecyclus kunnen ook een rol spelen bij de ontwikkeling van gingivitis. Dat geldt ook voor sommige voorbehoedsmiddelen, die de hormonale afscheiding uit balans brengen.
• diabetes : mensen met diabetes moeten aandacht besteden aan hun tandvlees, en aan hun mondgezondheid in het algemeen. Diabetes verhoogt het risico op het ontwikkelen van gingivitis en vervolgens parodontitis. En tegelijkertijd heeft parodontitis een invloed op de bloedsuikerspiegel.
• het gebruik van bepaalde geneesmiddelen : anticoagulantia, immunosuppressiva (voorgeschreven in geval van een auto-immuunziekte), geneesmiddelen voor chemotherapie of anxiolytica wijzigen het tandvleesweefsel en verhogen het risico op gingivitis. Ook een hoog gebruik van niet-steroïde ontstekingsremmers (bijv. het ibuprofen-molecuul) kan tot gingivitis leiden.
• bepaalde ziekten : ziekten die het immuunsysteem op de proef stellen, verhogen het risico op gingivitis. Daartoe behoren HIV-infectie (AIDS), leukemie, besmettelijke mononucleose, tuberculose, HPV-infectie, lymfeklierkanker, bloedarmoede. Ook het herpesvirus verhoogt de prevalentie van gingivitis, evenals candidiasis (schimmel veroorzaakt door de overgroei van de Candida-schimmel).
• tekorten : een tekort aan vitamine A, C, B, P, K of D kan leiden tot terugkerende gingivitis.
• leeftijd : de veroudering (of senescentie) van het weefsel heeft ook gevolgen voor het gingivitisweefsel, en daarom hebben oudere mensen vaker last van gingivitis.

Wat veroorzaakt gingivitis?

Er zijn veel oorzaken van gingivitis: 

• de meeste gevallen van gingivitis zijn het gevolg van tandplak en tandsteen, zowel op de tanden als onder het tandvlees. Anaërobe bacteriën (die geen zuurstof nodig hebben om te groeien) gebruiken de glucose in tandplak en tandsteen om zich te vermenigvuldigen. Onder de tandsteen woekeren bacteriën die het tandvleesweefsel aantasten en ontstekingen veroorzaken.
• In zeldzamere gevallen houden sommige vormen van gingivitis geen verband met overmatige tandplak en/of tandsteen. Zij worden veroorzaakt door genetische ziekte, virale infectie, ontstekings- of auto-immuunpathologie, reactieve processen, neoplasma's, endocriene, voedings- of stofwisselingsziekten, traumatische letsels, of gingivale pigmentaties. Een bezoek aan uw tandarts om de oorzaak van gingivitis vast te stellen, kan helpen bij de diagnose van bepaalde ziektes wanneer mondhygiëne niet de oorzaak is.

Het is van essentieel belang de symptomen van gingivitis te herkennen en zo snel mogelijk te behandelen. Het behandelen van gingivitis voorkomt namelijk dat het zich ontwikkelt tot parodontitis. Gingivitis kan genezen worden zonder sporen na te laten. Anderzijds laat parodontitis onomkeerbare nawerkingen achter, die de schoonheid van de glimlach kunnen veranderen. Het is daarom noodzakelijk om uw tandarts ten minste twee keer per jaar te bezoeken voor profylactische tandsteenverwijdering. Maar bovenal is het belangrijk om uw tanden goed te poetsen en tandplak op te sporen in alle hoeken van uw mond. Zo houdt u uw gebit zo lang mogelijk gezond en mooi.

Bronnen: 
(1) Enquête van UFSBD/Pierre Fabre Oral Care over de mondgezondheid van de Fransen, uitgevoerd onder 32.421 Fransen van 8 december 2017 tot 20 januari 2018 via Facebook, Twitter, internet: http://www.ufsbd.fr/wp-content/uploads/2018/03/UFSBD_Pierre-Fabre_CP_les-Français-et-la-santé-de-leurs-gencives.pdf