Βλέπετε τα δόντια σας κάθε φορά που τα βουρτσίζετε (οπότε τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα!). Αλλά τα γνωρίζετε πραγματικά; Για να είστε σε θέση να ενημερώσετε τον οδοντίατρό σας για τυχόν ανωμαλίες ή αλλαγές που έχετε παρατηρήσει μεταξύ δύο επισκέψεων, αλλά και για να περιγράψετε το πρόβλημά σας με ακρίβεια, είναι σημαντικό να γνωρίζετε την ανατομία των δοντιών. Ακολουθεί σύντομο μάθημα οδοντικής ανατομίας.
Σμάλτο
Το σμάλτο (αδαμαντίνη) είναι ο πιο σκληρός ιστός του σώματος, περισσότερο και από τα οστά. Έχει πάχος 2 έως 3 mm και λεπταίνει καθώς πλησιάζει το ούλο. Σε αντίθεση με την κοινή αίσθηση, δεν είναι λευκό ή κίτρινο, αλλά διαφανές. Αποτελείται κατά 95 έως 98% από υδροξυαπατίτη, ένα φωσφορικό ασβέστιο. Πρόκειται για μια κυρίως ανόργανη ουσία με ρόλο να προστατεύει το δόντι από βακτηριακές επιθέσεις, αλλά και από τραύματα και τριβές λόγω μάσησης, πτώσεων κ.λπ. Το σάλιο συμβάλλει στην προστασία του σμάλτου: περιέχει στοιχεία που ρυθμίζουν το pH του στόματος και παρέχουν ιόντα φθορίου, τα οποία είναι απαραίτητα για την επαναμεταλλικοποίηση του σμάλτου ώστε να γίνει πιο ανθεκτικό.
Οδοντίνη
Η οδοντίνη είναι και αυτή ανόργανη ουσία, όπως το σμάλτο, ωστόσο είναι λιγότερο ανθεκτική από το σμάλτο. Αποτελείται κατά 70% από υδροξυαπατίτη κι έχει περισσότερο ή λιγότερο κίτρινο χρώμα ανάλογα με το άτομο. Η οδοντίνη είναι αυτή που δίνει στα δόντια το χρώμα τους, μέσω της διαφάνειας του σμάλτου. Η οδοντίνη καλύπτεται από σωληνάρια με διάμετρο περίπου 1 μικρόμετρου. Κάθε ένα σωληνάριο περιέχει μια οδοντοβλαστική απόφυση, η οποία προέρχεται από την περιφέρεια του πολφού. Οι οδοντοβλάστες είναι αυτοί που επιτρέπουν αναγέννηση της οδοντίνης και προκαλούν την ευαισθησία των δοντιών. Η οδοντίνη καλύπτεται από το σμάλτο στη στεφάνη του δοντιού (το ορατό τμήμα του δοντιού όταν τα ούλα είναι υγιή) και στη συνέχεια από το φατνιακό οστό και τα ούλα κάτω από την περιοχή που καλύπτεται από το σμάλτο. Συνεπώς, η οδοντίνη δεν πρέπει ποτέ να έρχεται σε επαφή με το στοματικό περιβάλλον. Όταν συμβαίνει αυτό, όπως όταν υποχωρούν τα ούλα, μπορεί να προσβληθεί πιο εύκολα από βακτήρια, τα οποία στη συνέχεια προκαλούν τερηδόνα στη ρίζα.
Ο πολφός
Ο πολφός αποτελεί συνδετικό ιστό που βρίσκεται μέσα στην οδοντίνη. Είναι ο ιστός που κάνει το δόντι «ζωντανό» και ευαίσθητο στη θερμότητα, το κρύο, τον πόνο κ.λπ. και διαπερνάται από νεύρα, λεμφαγγεία, αιμοφόρα αγγεία και αρτηρίες. Τα αιμοφόρα αγγεία του πολφού εκτείνονται μέσω του ακρορριζικού τρήματος στο φατνιακό οστό και ενώνονται με τα αιμοφόρα αγγεία του προσώπου. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, όταν υποφέρετε από βαθιά τερηδόνα που έχει φτάσει στον πολφό, ο πονόδοντος εξαπλώνεται σε όλο το πρόσωπο.
Το ακρορριζικό τρήμα
Τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα από τον πολφό καταλήγουν στη ρίζα και ενώνονται με το φατνιακό οστό μέσω του ακρορριζικού τρήματος, του ανοίγματος στο άκρο της ρίζας του δοντιού
Το φατνιακό οστό
Το φατνιακό οστό πήρε το όνομά του από το φάτνωμα στο οποίο βρίσκονται τα δόντια. Το οστό αυτό συνδέεται με τα οστά της άνω και της κάτω γνάθου. Προστατεύεται από τα ούλα στο επίπεδο των δοντιών. Το φατνιακό οστό ακολουθεί τη ζωή του δοντιού: σχηματίζεται ταυτόχρονα με το δόντι και εξαφανίζεται εάν το μόνιμο δόντι πέσει και δεν τοποθετηθεί υποκατάστατο (εμφύτευμα, γέφυρα ή αφαιρούμενη πρόθεση) ώστε να το αντικαταστήσει. Το δόντι δεν είναι στερεωμένο ή ενωμένο στο φατνιακό οστό: συνδέεται με αυτό μέσω του δεσμοδόντιου, έναν περιοδοντικό σύνδεσμο, ο οποίος επιτρέπει τη φυσιολογική κινητικότητα, ωστόσο είναι αόρατος με γυμνό μάτι.
Τα διάφορα μέρη του δοντιού
Εκτός από τα διάφορα στοιχεία που συνθέτουν το δόντι, χωρίζεται επίσης σε τρία «τμήματα», σε ύψος, τα οποία εξαρτώνται από τη θέση τους σε σχέση με τα ούλα:
- η στεφάνη: πρόκειται για το τμήμα του δοντιού που βρίσκεται πάνω από τα ούλα. Αυτό το τμήμα καλύπτεται με σμάλτο, για να αντιστέκεται καλύτερα στις βακτηριακές ή μηχανικές επιθέσεις.
- ο αυχένας: πρόκειται για ένα είδος ορίου μεταξύ της στεφάνης και της ρίζας, στη συμβολή με το ούλο.
- η ρίζα: πρόκειται για το τμήμα του δοντιού που βρίσκεται στο φατνιακό οστό. Στο επίπεδο αυτό, το δόντι δεν καλύπτεται πλέον από σμάλτο, αλλά από οστεΐνη, η οποία είναι πιο εύθραυστη.
 (2).png)
